Ekonomik Sürüş Teknikleri ve Yakıt Ekonomisi / I
Önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz üzere artan petrol fiyatlarının etkisiyle akaryakıt fiyatları sürekli artmakta, lojistik firmaları ve son kullanıcılar her geçen gün daha yüksek maliyetli akaryakıt ile gerek profesyonel, gerekse özel araç kullanımına devam etmektedir. Artan akaryakıt fiyatları neticesinde otomotiv üreticileri öncelikli olarak ekonomik motorlar ve ekonomik araçlar üzerinde çalışmakta, daha az yakıt ile daha çok yol yapabilen araçlar geliştirmekte ve pazara sunmaktadır. Özellikle lojistik firmaları için araç tercihinde belki de bakım masraflarından bile daha önemlisi aracın yakıt tüketimi olmaktadır. Bu nedenle ekonomik sürüş ve yakıt ekonomisi firmalar için günden güne daha önemli hale gelmektedir.
Öte yandan firmalar akaryakıt maliyetlerini düşürmek için farklı teknolojilerden yararlanabilmekte. Tükettikleri yakıtı gerçek zamanlı olarak izleyebilecekleri, geçmişe dönük akaryakıt tüketimlerini araç ve sürücü bazında izleyebilecekleri Can Bus modüllü araç takip sistemlerine rağbet göstermeye başlamaktadır. Fakat denebilir ki firmalar her ne kadar Can Bus modüllü araç takip sistemleri kullansalar da elde ettikleri bu kıymetli veriyi ne şekilde okuyacaklarını, analiz edeceklerini maalesef ki pek de bilmemektedir. Bu noktada istatistiki olarak yakıt tüketimlerini inceleyen, sefer-güzergah-sürücü-araç parametrelerini iyi okuyup analiz edebilen firmalar yakıt tüketimlerini ciddi seviyede azaltmaktadırlar.
Firmalar yakıt tüketimi ile ilgili aldıkları tüm bu aksiyonlarda esasen yakıtlarının güvenliğini sağlamayı amaçlamaktadır. Egzost manifoldundan tutuşmadan atılan her damla yakıt bir anlamda milli sermayeden çalınmış yakıttır. Bu sebeple adi hırsızlık karşısında üretilmekte olan yakıt güvenlik sistemleri depodaki yakıta dışarıdan erişilmesine engel olsa da araç sürücüsünün ayağının altındaki gaz pedalı hareketleri neticesinde harcanacak yakıta maalesef ki çare olamamaktadır. Bu neden yakıt güvenliği denildiğinde sadece depodan yakıt çalınması akla gelmemeli, depodaki yakıtın en verimli şekilde yakılması da yakıt güvenliği tanımı kapsamı içerisine sokulmalıdır. Bu sebeple yakıt güvenliği ile ilgili ürünler seçilirken yakıtın sadece dışarıdan adi hırsızlık neticesinde yada iç çevreden sinsice çalınması kapsam dahilinde düşünülmemelidir. Hırsızlıkla uzaktan yakından ilişkisi olmayan, fakat yakıt tüketim karakteristikleri, ekonomik sürüş teknikleri ve yakıt ekonomisi konusunda bilgi sahibi olmayan sürücüler lojistik firmalarında verimin ciddi şekilde düşmesine sebep olmaya devam edecektir.
"Hiçbir yakıt güvenlik sistemi, ekonomik sürüş teknikleriyle kurtaracağınız yakıttan daha fazlasını veremez!"
Ekonomik Sürüş Teknikleri ve Yakıt Ekonomisi ile ilgili bilgi vermeden önce içten yanmalı motorlara sahip araçlarda gücün nasıl ortaya çıktığına bakmak daha doğru olacaktır. Öncelikle dizel yada benzinli olsun içten yanmalı tüm motorların çevrimi Carnot Çevrimi'ne dayanmaktadır. Carnot Çevrimi, ısı makinalarının genel çalışma prensibini tanımlar ve Carnot Çevrimi'ne göre bir ısıl çevrimin maksimum verimi %60-65 mertebelerindedir, bu daha da arttırılabilir ancak asla %100 olamaz. Benzinli motorların çalışma prensibini sağlayan Otto Çevrimi de, dizel motorların çalışma prensibini sağlayan Diesel Çevrimi de esas itibariyle Carnot Çevrimi'nin özelleşmiş bir halidir ve verimleri asla %100 olamaz. Yani söylenebilir ki aracınıza koyduğunuz 100lt yakıtın ancak %60-65'i mertebesinde yararlanabilirsiniz. Motorda yakılan akaryakıt neticesinde elde edilen güç tahrik organları vasıtasıyla tekerleklere aktarılmaktadır. Bu aktarma esnasında da ortaya çıkan kayıplar neticesinde teorik olarak üretilebilecek enerjinin çok daha azı çıktı olarak alınmakta ve kullanılmaktadır. Sözkonusu bu kayıpları incelediğimizde ise ekonomik sürüş teknikleri ile azaltılabilen kayıplar olduğunu görmekteyiz. Bu durum da bize ekonomik sürüş tekniklerinin ve yakıt ekonomisinin önemini birkez daha göstermektedir.
Yakıt Ekonomisi Nedir?
Yakıt ekonomisi, mevcut imkanlar dahilinde kullanılagelen yakıt miktarını azaltmaya yönelik alınan aksiyonların tamamıdır. Aynı şartlar altında, araca veya sürücüye zarar vermeksizin daha az yakıtla daha fazla çıktı/hizmet alınması yakıt ekonomisi olarak tanımlanabilir.
Ekonomik Sürüş Teknikleri Nedir?
Ekonomik sürüş teknikleri, yakıt ekonomisi gerçekleştirmek amacıyla sefer-güzergah-yük vb. şartların oluşturduğu etkinin optimize edilerek minimum yakıt sarfiyatı ile maksimum işi almak için kullanılan ileri sürüş tekniklerinin tümüdür.
Ekonomik sürüş teknikleri yöntem itibariyle Basit Ekonomik Sürüş Teknikleri ve İleri Ekonomik Sürüş Teknikleri olarak iki alt başlık altında incelemek mümkündür. Gelecek yazılarımızda Basit Ekonomik Sürüş Teknikleri ve İleri Ekonomik Sürüş Teknikleri hakkında detaylı bilgilendirmede bulunulacaktır ama şu an itibariyle genel bir özet vermek adına Ekonomik Sürüş Tekniği hakkında aşağıdaki grafiği incelemek yeterli olacaktır.
Genel olarak Ekonomik Sürüş Aktivitelerini sefer bazında 5 farklı bölgede inceleyebiliriz.
- Yavaşça Hızlan: Araç hızlanmasında minimum sürede maximum hıza ulaşmayı hedeflemek yerine zamana yayılmış, agresif olmayan hızlanma yakıt ekonomisine katkı sağlayacaktır.
- Sabit Hızla Seyret: Ani hızlanma ve yavaşlamalardan kaçınarak mümkün olduğunca sabit hızda seyretmek yakıt ekonomisi noktasında ciddi farklılıklar ortaya koyacaktır.
- Trafiği Öngör: Bilindiği üzere aracın ilk hareket anı en çok yakıt tükettiği andır. Sürekli dur-kalkların olduğu bir trafikte aracın yakıt tüketimi dur-kalk yüzünden artacaktır. Ayrıca trafik sebebiyle motor rölanti süresi uzayacağından yakıt tüketimi artacaktır.
- Yüksek Hız Yapma: İleriki yazılarımızda da inceleneceği üzere yüksek hızlara çıkmak araç yakıt tüketimini arttıracaktır. Bu sebeple ortalama hızlarda seyretmek yakıt ekonomisi açısından önemlidir.
- Kontrollü Yavaşla: Fren, motor tarafında üretilen gücün disk-kampana-balata vb. yöntemlerle soğurulması olduğundan yavaşlama esnasında freni minimum seviyede kullanmak, trafik akışına yada güzergaha göre yavaşlama ihtiyacı oluşması ihtimaline karşılık hızlanmak yakıt ekonomisi noktasında en mantıklısı olacaktır.
"En iyi şöför, en az fren kullanandır!"
Gelecek yazılarımızda Basit Ekonomik Sürüş Teknikleri ve İleri Ekonomik Sürüş Teknikleri ile ilgili detaylı bilgiler verilecektir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder